Manual de Charcas

Interesantísimo manual sobre charcas. Presenta un capítulo sobre como construír charcas de pequeno e gran tamaño. Por aquí tamén temos experioencia na construcción de humidais, xa que xa fixemos un encargo e ademais, na casa familiar teño unha serie de charcas para os anfibios e outra fauna e flora. Se queredes consello para realizar unha na vosa finca, non dubidedes en contactar con nós.

http://www.cma.gva.es/areas/estado/biodiversidad/lifeanfibios/descargas/manual_charcas.pdf

.

Desfeita no Barco de Valdeorras

Valdeorras, grazas á súa bondade climática, garda unha espectacular herpetofauna. Sen embargo, a súa estructura de val estreito rodeado de grandes montañas provoca que exista unha pequena franxa que rodeo o río Sil de terreo encharcable. Isto fai que a convivencia entre a fauna e o ser humano, hábido de chan urbanizable, sexa dificil.

Nos anos 2008 e 2009 tiven o pracer de colaborar con Pedro Galán no plan de conservación dos anfibios ameazados de Galicia. Eu. como gran amante de Ourense, dediqueime a estudar esta zona e gran parte do meu traballo foi mostrexar o sapo de esporóns, Pelobates cultripes. Froito desta relación de traballo con este sapo surxíu unha "amistade" coa especie que aínda segue. Por iso, para min é moi dificil comentarvos esta información que me deixou bastante abatido.

A semana pasada recibín varios avisos de que no polígono industrial do Barco de Valdeorras andaban facendo cousas que non se deberían facer. Achegámonos alí e quedamos asombrados polo que puidemos observar. Primeiro unha foto de onde se reproducía o Pelobates ata o momento:

E diredes: "unha canle cutre medio cementada e cunha corriente moi forte". Pois sí. O pobre sapo non lle quedaba ningún outro hábitat decente que tiña que reproducirse "nesto". Comentar que é a única poboación de Pelobates que coñezo (e coñezo unhas cantas) que se reproduce nun canal deste tipo e cunha corriente tan forte.

Pero como o bicho xa estaba moi limitado co hábitat reproductor, agora fíxoselle isto:

Aínda estamos a tempo de solucionar isto e intertar salvar esta poboacións de Pelobates cultripes do Barco. No é cuestión de cartos, senón de vontade política e de xestión do medio natural. Esperemos que quen decida faga o que ten que facer.

Boas festas e un feliz 2011

Artistas e Animais II

Personaxe Libélula
de Remedios Varo

Combinadora de mundos entre a ciencia e a arte, Remedios Varo foi unha artista surrealista que traballou habelenciosamente as fantasías científicas das que podemos gozar ó contemplar os seus cadros.

Cadros cheos de animais, personaxes explorando a racionalidade nun universo de imaxinación, de natureza e de alquimia.

Personaxe libélula, 1955
Gouache sobre cartón

E como remate deste ano 2010, queremos compartir con todos este vídeo de odonatos da viaxe a Francia e Italia a finais de xullo.

Odonatos Viaxe Francia e Italia Xullo 2010 from Anxos Romeo on Vimeo.

Dimorfismo sexual de Discoglossus galganoi

Na maioría das especies animais existen unha serie de diferencias de coloración, forma e tamaño entre os machos e as femias. Nos anfibios, estas diferencias, ademáis de producirse entre machos e femias tamén se dan variacións nos machos ó longo do ano. Así, na época reproductora, moitos machos teñen unhas determinadas características que logo perden (cristas, palmeaduras, coloracións aparentes, etc).

A rá da veiga é un anfibio que está presente en gran parte de Galicia aínda que a súa observación é moitas veces complicada dependendo da zona na que nos atopemos.

Normalmente, os machos son os que presentan máis características engadidas que as femias polo que comezaremos polo sexo masculino. En primeiro lugar, os machos de Discoglossus presentan uns brazos moi fortes (para agarrar a femia durante o amplexus ou cópula) e a cintura é máis delgada que a das femias (xa que estas teñen os ovos no seu interior). Aquí vemos un macho forzudo:

Por outra banda, os machos de moitas especies de anfibios (entre elas o Discoglossus galganoi) desenvolven unha serie de calosidades nupciais de cor escura e moi rugosas que parecen un 5º dedo na parte interior da man. Tamén, desenvolven unhas pintas escuras na barriga e antebrazos que son rugosas e tamén lle axudan a agarrar á femia durante o amplexus. Estas calosidades constitúen a denominada pel sexual dos anfibios.

Aquí un detalle da man e do brazo no que se pode ver as calosidades nupciais e unhas pintiñas escuras rugosas (esto síntese mellor co tacto que coa vista):

Por último, para o caso do Discoglossus galganoi, hai outra maneira de determinar o sexo do animal. Nos machos existen unhas palmeaduras moi patentes nas patas traseiras. Esta característica tamén o comparte cos machos de Lissotriton helveticus.

E aquí unha foto das palmeaduras dunha femias para comparar:

Excelente Libro de Anfibios de Portugal

Boas xente.

Armando Caldas, un amigo meu, acaba de sacar unha excelente e fermosa guía fotográfica de Anfibios de Portugal. Póñovos aquí un enlace no que podedes ver un extracto do libro. Tamén, como nota interesante, hai unha excelente sección de fotos de tódalas larvas de anuros e urodelos portuqueses. Esta obra recolle as 14 especies de anfibios lusos, unha obra dun gran fotógrafo e mellor naturalista e persoa. Os interesados contactade a través da súa conta de Flickr.

Un saudo a tod@s :)

http://www.flickr.com/photos/8793530@N03/5110812663/

A termorregulación das lagartixas

Ó animal de sangue frío frecuentemente gústalle tomar o sol para quentarse e incrementar a súa taxa de metabolismo. Mentres se asolean, os réptiles déitanse perpendicularmente á dirección do sol para maximizar a cantidade de luz solar que incide sobre a súa pel. Escurecen a pel para absorber máis calor e expanden a súa caixa torácica para incrementar a área do corpo exposto ó sol.
Aquí un exemplo deste aplanamento do corpo dunha Iberolacerta monticola asoleándose a mediados de outubro en San Salvador de Toldaos, Triacastela.

III Training Day Odonatos

Neste mes de xuño celebramos o III Training Day de Odonatos e Plantas Dunares na península do Grove e Sanxenxo. Daquela non nos foi posible publicar a entrada correspondente a esta actividade, polo que sae neste mes de cores outonais.

Como xa case é imposible observar odonatos coas choivas destes días, compartimos con vos este vídeo da charla que nos ofreceu Adolfo Cordero, con quen foi un privilexio aprender moitas curiosidades do mundo destas peculiares especies.

Moitos puidemos disfrutar observando plantas dunares con Emmanuel D'Hoore. Outros nos detíñamos a sacar fotos ás orquídeas.

Epipactis palustris

Ophrys apifera

Spiranthes aestivalis

E, como remate, agradecer a Emilio Sabarís que nos mostrara a zona e recordar as estupendas navallas que nos preparou e que puidemos saborear na comida campestre en Siradella.

Culebra de collar (Natrix natrix)

Aqui me topei cun adulto de Collar nunha aldea do termino Lucense de Cospeito,o lado de un camiño de terra discurria un regato con Ra verde, unha presa potencial desta especie,e o lado no prado entre a herba enroscada e xunto uns tubos de canalizacion,estaba este fermoso exemplar adulto, que tomou rapidamente a defenssa pasiva de boca medio-aberta,olor fetido e facerse a morta,unha especie cada vez menos comun,que non goza moito do respeto das persoas,mais cando e totalmente inofensiva,curiosamente o solta-la mergullouse e desapareceu,esto e mais tipico da sua parente a Viperina,as collares soen nadar en superficie :)

Culebra viperina (Natrix maura)

Aqui atopamos en nada este trio de Viperinas,nunha praia de Cangas do Morrazo en Pontevedra,unha zona moi boa para herpetos,ese dia de serpes soamente tamen vimos Coronella girondica,Malpolon monspessulanum e Natrix natrix,estaba nunha especie de delta de riachuelo trasdunar de praia,ali habia dende larvas de Rana iberica a Peixes planos tipo linguados,cousas curiosas da natureza,onde confluian un pouco auga doce e salgada,esta especie e famosa,pola sua aptitude defensiva onde resopla e aplanase intentando imitar a venenosa vibora,totalmente inofensivas ,estas pequenas serpes nin morden e e a especie mais acuatica da peninsula,sempre ligada a presencia cercana da auga,aqui tiven a sorte de compartir o dia con Vero,Martiño e Anxos :)